In gesprek over energietransitie, stikstof, omgevingskwaliteit en klimaatadaptatie

Interview met Wethouder Peter Bakker

Sinds ruim een jaar woont wethouder Peter Bakker (GroenLinks-PvdA) in ons eigen Bavel. Een mooi moment voor Dorpskrant Ons Bavel om nader kennis te maken. Zeker omdat zijn portefeuille “Klimaat en Energie” nauw raakt aan ontwikkelingen die ook in Bavel spelen.

Peter Bakker, geboren in Alphen aan den Rijn, studeerde verkeerskunde en sociologie in Tilburg. In zijn vroege loopbaan richtte hij zich als adviseur op projecten voor toegankelijk openbaar vervoer. Later werkte hij bij het ministerie, eerst als adviseur bij de Adviesdienst Verkeer en Vervoer en vervolgens als wetenschappelijk onderzoeker bij het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid.

Sinds begin jaren 2000 is Peter actief in de Bredase politiek. “Ik ben altijd politiek geïnteresseerd geweest,” vertelt hij. “Toen er een oproep kwam voor nieuwe bestuursleden bij de lokale afdeling van GroenLinks, heb ik me aangemeld. Van 2004 tot 2008 was ik afdelingsvoorzitter in Breda.” Daarna was hij afwisselend gemeenteraadslid en burgerraadslid, en van 2018 tot 2022 fractievoorzitter. Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2022 volgde zijn benoeming tot wethouder.

Peter staat bekend om zijn grondige dossierkennis en analytische benadering. “Ik geloof in harmonie. Laten we vaker het gesprek aangaan in plaats van het debat te zoeken. Bewaar het debat voor situaties waarin echt veel te overbruggen valt.”

Als wethouder is Peter Bakker verantwoordelijk voor Klimaat en Energie. Deze portefeuille bevat een aantal uitdagende dossiers. Ons Bavel bespreekt de onderwerpen klimaat en energietransitie, stikstofproblematiek en natuurherstel, woningbouw en omgevingskwaliteit en de klimaatadaptatie en groeninitiatieven.

Klimaat en energietransitie

De energietransitie is volgens Peter een van de grootste uitdagingen van deze tijd. “Ik vind het klimaat echt heel belangrijk. Het onderwerp dreigt wat naar de achtergrond te verdwijnen door andere wereldproblemen, maar het is urgenter dan ooit. De dreiging is reëel en komt steeds dichterbij. We hebben geen tijd te verliezen.”

Toen hij begon als wethouder, was er veel aandacht en slagkracht: extra geld vanuit Den Haag, een goed georganiseerde gemeentelijke organisatie en beleid om inwoners te ondersteunen. “Maar in de zomer van 2022 werd duidelijk hoe groot het probleem op het elektriciteitsnet is. De stroom die mensen opwekken, kunnen we nauwelijks kwijt. En nieuwe grootverbruikers aansluiten is bijna onmogelijk.”

Voor de toekomst ziet Peter een paar noodzakelijke stappen. Allereerst is dat een aanpassing van ons gedrag. We moeten stroom vooral gaan gebruiken op momenten dat er genoeg beschikbaar is. Daarvoor moeten we nieuwe technieken gaan ontwikkelen om stroom op te slaan. En duidelijke afspraken maken over hoe we dat organiseren. Ook moeten we goed samenwerken met de netbeheerder om samen creatieve oplossingen te bedenken. Tenslotte moeten de plannen en regels voor de ruimtelijke ontwikkelingen beter rekening houden met energie.

Stikstofproblematiek en natuurherstel

Een ander uitdagend dossier in Peter’s portefeuille is de stikstofproblematiek. Dit speelt onder andere voor het Ulvenhoutse Bos dat als Natura-2000-gebied is aangemerkt. Het gebied is gelegen nabij een stedelijke omgeving. Het Ulvenhoutse Bos heeft bijzondere natuurwaarden door opkomend kalkhoudend kwelwater, wat zorgt voor een uniek ecosysteem. Peter: “We hebben niet voor niets ooit bedacht waarom dit bijzondere natuurgebieden zijn. We moeten een plan hebben dat ervoor zorgt dat de natuurwaarden intact blijven.” In de zogenaamde Gebiedsgerichte Aanpak Ulvenhoutse Bos zijn de belangrijke stakeholders vertegenwoordigd, waaronder de provincie, het waterschap, land- en tuinbouw, Staatsbosbeheer en Rijkswaterstaat. De aanpak voor natuurherstel moet stevig en juridisch goed onderbouwd zijn. Het natuurherstel dat we willen bereiken, heeft direct invloed op allerlei bouw- en ontwikkelplannen in de omgeving. 

Peter pleit voor creatieve oplossingen: “Het is merkwaardig dat het historisch zo gegroeid is dat het hondenlosloopgebied in het meest kwetsbare deel van het bos ligt. Alternatieve uitlaatlocaties kunnen helpen. Ook uitbreiding van het bos richting Bavel biedt kansen: hierdoor ontstaan extra mogelijkheden voor recreatie, waarmee het kwetsbare Natura-2000 gedeelte wordt ontzien.”

Woningbouw en omgevingskwaliteit

Woningbouw is een topprioriteit, ook in Bavel. In de Gebiedsvisie Bavel zijn Bavel-West (Vennekes) en Bavel-Zuid (Roosberg) aangewezen als zoekgebieden. Deze liggen echter dicht bij de snelweg, wat vragen oproept over luchtkwaliteit en geluid.

Peter: “Dit vind ik wel echt een dilemma. Ik zelf en mijn partij pleiten hard voor meer betaalbare woningen. Maar zo’n woning staat er voor 80 jaar.  In een toekomst met mogelijk veel hetere zomers wil je wel kunnen ventileren. Als dat niet kan door geluidsdichte gevels, dan heb  je ergens een streep te trekken.”  

In 2030 worden er strengere nationale normen voor luchtkwaliteit van kracht. “Ik vind het logisch dat normen strenger worden, want technologie maakt steeds meer mogelijk. Maar dit creëert ook een ongewenste ongelijkheid in leefomstandigheden tussen nieuwe woningen en oude woningen. Uiteindelijk zijn dit afwegingen voor het college van burgemeester en wethouders, waarbij je de belangen op tafel legt en er gezamenlijk uit moet komen. Ik sta voor de omgevingskwaliteit en zal signaleren als de ondergrens in het geding is, ook als dat betekent dat een ontwikkelaar een paar woningen minder kan bouwen. Dit is een verantwoordelijkheid die we als gemeente moeten nemen.”

Momenteel voert de provincie een meting uit van de luchtkwaliteit in Bavel. Deze meting, die vanwege seizoenseffecten is verlengd, moet een nauwkeuriger beeld geven dan de algemene modellen die vaak voor luchtkwaliteit worden gebruikt.

Klimaatadaptatie en groeninitiatieven

De gebiedsvisie Bavel bevat een aantal mooie ambities voor natuur- en landschapsontwikkeling rondom Bavel. Hiermee kan Bavel kan een bijdragen leveren aan Breda – Een Stad in een Park. Het motto van Breda, groen, grenzeloos en gastvrij, sluit naadloos aan bij de opgave rond klimaatadaptatie. Ook op gebied van vergroening kan Bavel een actieve rol spelen. Zo is er onder andere het initiatief Bavel Bloeit, waar buurtbewoners een plan kunnen maken om de groenkwaliteit en biodiversiteit in hun straat of op hun plein te verbeteren. Bij grotere ruimtelijke ontwikkelingen wordt vergroening voorgeschreven via het zogeheten Groenkompas: bij reconstructies geldt een norm van 10% extra groen, en bij nieuwe projecten zelfs 25%.

Toch is er meer nodig. De wethouder licht toe: “We hebben inwoners en bedrijven nodig om te helpen bij klimaatadaptatie. Meer water moet tijdelijk worden opgevangen voordat het in de riolering terecht komt. Het gemeentelijk eigendom biedt hiervoor niet voldoende ruimte. Bovendien helpen meer groen en bomen tegen hittestress”.

Er zijn verschillende subsidieregelingen beschikbaar, zoals voor het verwijderen van tegels (´Tegels wippen´) en de vergroening van tuinen. Ook bedrijventerreinen kunnen ondersteuning krijgen. Toch blijven deze budgetten in de praktijk vaak onderbenut, mogelijk doordat de regelingen onvoldoende bekend zijn bij het publiek.